Jak zaczęła się akademicka Częstochowa: opowieść o pierwszych latach uczelni.

Muzeum Częstochowskie zaprasza na spotkanie, które rzuca światło na mało znane początki szkolnictwa wyższego w mieście. To okazja, by posłuchać lokalnej historii opowiedzianej przez badaczy i zobaczyć, jak powojenne wysiłki wielu ludzi przełożyły się na akademicką tkankę Częstochowy 📚

• Akademicka Częstochowa przypomni, jak powstawały pierwsze uczelnie w mieście
• Mieszkańcy usłyszą o ludziach i decyzjach, które zbudowały pierwsze lata uczelni

Akademicka Częstochowa przypomni, jak powstawały pierwsze uczelnie w mieście

W dyskusji o historii miasta udział wezmą Jarosław Kapsa i dr. Juliusz Sętowski z Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy — prowadząc słuchaczy przez kolejne decyzje i miejsca, w których rodziła się lokalna edukacja wyższa. Spotkanie odbędzie się 12 listopada 2025 r., godz. 17:00, w sali reprezentacyjnej Ratusza (al. NMP 45); Wstęp wolny; wstęp wolny.

Grafik godzinowy:

• 12 listopada 2025 — 17:00 — wykład i rozmowa z Jarosławem Kapsą i dr. Juliuszem Sętowskim

Mieszkańcy usłyszą o ludziach i decyzjach, które zbudowały pierwsze lata uczelni

Pierwsze kroki w stronę wyższej szkoły w Częstochowie nastąpiły tuż po wojnie z inicjatywy lokalnych środowisk, w tym Stowarzyszenia Kupców Polskich. Już w połowie 1945 r., pod przewodnictwem prezydenta miasta dr. Jana Wolańskiego, powołano Obywatelski Komitet, który zebrał przedstawicieli sceny politycznej, gospodarczej i oświatowej. Do prac organizacyjnych powołano sześcioosobowy zespół pod kierunkiem dr. Juliusza Brauna — to oni przygotowali formalne uruchomienie nauczania.

Pierwsze wykłady wystartowały 20 listopada 1945 r., a uroczysta inauguracja roku akademickiego odbyła się 12 stycznia 1946 r. Początkowo zajęcia odbywały się w budynku dawnej Szkoły Handlowej przy ul. Handlowej (dziś ul. Korczaka) oraz w kamienicy przy ul. Waszyngtona; później, od 1947 r., główną siedzibą stały się byłe koszary na Zawadach. Ponieważ uczelnia nie miała finansowania państwowego, funkcję koncesjonariusza i wsparcie finansowe pełniła Izba Przemysłowo‑Handlowa w Częstochowie, a wiele obowiązków wykonywano społecznie.

W kolejnych latach zmieniały się kierownictwo i formuła uczelni: w roku akademickim 1948/1949 funkcję rektora objął prof. Alfred Czarnota. W myśl wcześniejszych planów, w czerwcu 1949 r. powstała Wyższa Szkoła Inżynierska — przedsięwzięcie, w które znacząco wpisuje się działalność dr. Juliusza Brauna. Losy niektórych twórców tej historii były jednak dramatyczne: dr Braun został aresztowany w grudniu 1949 r. i przebywał w więzieniu do kwietnia 1954 r.

Przekształcenia organizacyjne trwały dalej — 27 września 1950 r. Wyższa Szkoła Administracyjno‑Handlowa została zlikwidowana i przekazano majątek nowej instytucji, formalnie utworzonej z dniem 1 września 1950 r. jako Wyższa Szkoła Ekonomiczna. W ciągu pierwszych lat istnienia, w latach 1945–1950, z uczelni wyszło 545 absolwentów spośród 1 343 przyjętych — ludzie tej generacji mieli istotny udział w odbudowie życia społecznego i gospodarczego powojennej Częstochowy.

Muzeum Częstochowskie przypomina tę historię i zachęca do udziału w spotkaniu wszystkich, którzy chcą poznać kulisy tworzenia lokalnej edukacji wyższej.

na podstawie: Muzeum Częstochowa.