Rada Miasta Częstochowy przyjęła budżet miasta na 2021 r. Przewiduje on wydatki w wysokości ok. 1 mld 634 mln zł, przy dochodach ok. 1 mld 597 mln zł. Na możliwości budżetu wpływa zbyt niska subwencja oświatowa, niższy poziom udziałów w PIT, brak rekompensat za utracone dochody, mniej korzystne wskaźniki makroekonomiczne i skutki epidemii. Wobec tych problemów 312,5 mln zł zaplanowanych na inwestycje w 2021 r. to ambitny cel. Jego realizacja zależy m.in. od stanu zaawansowania za rok dwóch drogowych inwestycji unijnych: przebudowy DK-1 oraz DK-46.
Częstochowa w obecnej sytuacji musi ograniczać wydatki bieżące, a w zakresie inwestycji stawiać na projekty z dofinansowaniem unijnym i zadania już rozpoczęte. W budżecie zaplanowana jest realizacja blisko 60 zadań majątkowych, nie licząc niedużych inwestycji w ramach budżetu obywatelskiego, inicjatywy lokalnej, a także inwestycji miejskich spółek.
Największy rzeczowo i finansowo zakres mają mieć w 2021 r. dwa zadania z dofinansowaniem Unii Europejskiej, trudne również z logistycznego punktu widzenia: rozbudowa DK-46 - ulicy Głównej i ulicy Przejazdowej wraz z budową obejścia ul. św. Barbary do ul. Pułaskiego oraz przebudowa alei Wojska Polskiego (DK-1) z budową bezkolizyjnych skrzyżowań. W przyszłym roku finalizowana ma być przebudowa starszej części linii tramwajowej (to inwestycja MPK), po której jeździć będą nowe Twisty. Na początku przyszłego roku miasto zamknie finansowo budowę ukończonych już centrów przesiadkowych, zakończą się wszystkie prace związane z rewitalizacją Starego Rynku i ekspozycją pozostałości Ratusza starej Częstochowy. Wśród większych miejskich inwestycji 2021 r., oprócz budowy Centrum Piłki Nożnej w Częstochowie, czyli rozbudowy stadionu Rakowa, warto wymienić na pewno finał prac związanych z odwodnieniem dzielnicy Północ, rozpoczęcie budowy ul. Złotej (z dofinansowaniem z Funduszu Dróg Samorządowych), przebudowę układu drogowego odcinka alei Niepodległości, budowę bloku komunalnego przy ul. Syrokomli, przebudowę Bursy Miejskiej przy alei Kościuszki. Kontynuowany będzie oczywiście program budowy i przebudowy ulic oraz dróg lokalnych, a także program termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej (w tym głównie szkół i przedszkoli). Zmodernizowany ma zostać system pobierania opłat w płatnej strefie parkowania. Rozpoczną się też przygotowania do przedłużenia tzw. Korytarza Północnego od węzła alei Wojska Polskiego z ul. Makuszyńskiego w kierunku wschodnim.
Jeżeli chodzi o stronę wydatkową przy słabszych wpływach, będących skutkiem zmian w prawie podatkowym i kryzysu epidemicznego, bardzo istotnym obciążeniem dla miasta jest m.in. konieczność dokładania coraz wyższych kwot do subwencji oświatowej, zadań zlecanych samorządowi przez administrację rządową czy pokrywania strat jednostek służby zdrowia.
Stąd ograniczenia w wydatkach bieżących i niemożliwość realizacji wielu lokalnych potrzeb zgłaszanych przez przedstawicieli Rady Miasta, rady dzielnic oraz grupy mieszkanek i mieszkańców.
Deficyt budżetu Miasta Częstochowy na 2021 r. ma wynieść 37,5 mln zł.
Poniżej fragmenty wystąpienia prezydenta Krzysztofa Matyjaszczyka w czasie sesji budżetowej, w tym omówienie autopoprawki do projektu budżetu.
(…) Od 13 listopada, tj. od daty w której otrzymaliście Państwo projekt budżetu na 2021 rok, mieliście Państwo możliwość analizowania tego dokumentu. Był to czas intensywnych prac nad tym dokumentem, co zostało odzwierciedlone w pracach poszczególnych Komisji, a także w złożonych wnioskach. Analizowaliście Państwo niemalże każdą pozycję, co uwidocznione jest w przedłożonych wnioskach. Były to wnioski przemyślane i niewiele z nich nie spełniało wymogów formalnych. Z uwagi jednak na ograniczone możliwości finansowe, nie mogły być one w całości uwzględnione.
Wszystkie zwiększenia są wynikiem wspólnych dyskusji i uzgodnień z Klubami Radnych, a także realizacji woli Radnych wyrażonych w uchwałach dotyczących stosowania rozwiązań pozwalających osiągnąć cele strategiczne wskazane w komunikacie Komisji Europejskiej „Czysta Planeta dla wszystkich”, programie rewitalizacji dla miasta oraz strategii rozwoju elektromobilności.
Autopoprawka zawiera głównie zmiany w przedsięwzięciach bieżących i majątkowych zadań, dla których źródłem finansowania są środki unijne i dla których harmonogramy realizacji, w związku z sytuacją obostrzeń wywołanych epidemią, uległy zmianie już po 15 listopada. Trwająca epidemia i jej skutki spowodowały brak możliwości realizacji poszczególnych zadań w zaplanowanych terminach. (…)
Do zadań tych należą przedsięwzięcia oświatowe, infrastrukturalne, w tym dotyczące infrastruktury drogowej, a także miękkie projekty dla których pozyskane były środki i podpisane umowy, a nie mogły być one zrealizowane z uwagi na trwające obostrzenia.
Wydział Edukacji zgłosił konieczność dokonania zmian w ramach projektów, w tym m.in. Fundacji Rozwoju Edukacji i POWER, Wydział Funduszy Europejskich i Rozwoju zgłosił zmiany harmonogramu w zakresie projektów: Zawodowa współpraca, Aktywni rodzice, szczęśliwe dzieci. Wydział Nadzoru i Administracji pozyskał dofinansowanie do zadania pod nazwą Publiczna bezprzewodowa sieć dostępu do Internetu na terenie miasta... Natomiast Miejski Zarząd Dróg i Transportu zgłosił konieczność dostosowania planu w zakresie zadań drogowych, dla których zostały pozyskane środki jak również zmienione harmonogramy, wymuszające jednocześnie konieczność zabezpieczenia wkładu własnego. (…)
Autopoprawka zawiera imienny wykaz zadań, które są przyjęte do realizacji w ramach budżetu obywatelskiego oraz inicjatywy lokalnej. Do uchwały budżetowej na rok 2021 przyjęto do realizacji 109 zadań bieżących i 31 zadań majątkowych, które będą realizowane w ramach budżetu obywatelskiego oraz 2 zadania bieżące i 10 zadań inwestycyjnych, które będą realizowane w ramach inicjatyw lokalnych. Wszystkie zadania budżetu obywatelskiego ujęto zgodnie z wynikami głosowania mieszkańców.
Większość wprowadzonych zmian w zadaniach już zapisanych w projekcie ma swoje źródło pokrycia w dochodach bądź w zmianach innych zadań ujętych w tym dokumencie. Ponadto dokonano aktualizacji rezerw, odsetek oraz poręczeń.
(…) W związku z możliwością pozyskania dofinansowania z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych niezbędne jest wykonanie dokumentacji. Biorąc pod uwagę możliwość skorzystania z tych środków zaproponowałem Państwu zwiększenie dokumentacji przyszłościowych o 400 tys. zł.
Dbając o klimat i powietrze wprowadziłem zadanie Dofinansowanie do montażu paneli fotowoltaicznych z kwotą 200 tys. zł oraz Program Zielona Częstochowa z kwotą 600 tys. zł.
(…) Zwrócę Państwa uwagę na uwarunkowania zewnętrzne, które spowodowały znaczne ograniczenia możliwości budżetu. W budżecie miasta musiałem zabezpieczyć wydatki obligatoryjne nałożone do realizacji przez miasto poszczególnymi ustawami oraz wydatki związane z utrzymaniem infrastruktury miejskiej. Priorytetem dla mnie było również zabezpieczenie wkładu własnego do zadań finansowanych bezzwrotnymi środkami zewnętrznymi.
Szereg zawnioskowanych przez Państwa zadań nie posiada przygotowanej dokumentacji. Zapotrzebowanie na środki przeznaczone na dokumentacje jest bardzo duże. Tak jak wspomniałem, wcześniej musimy przygotować się do pozyskania środków w ramach środków rządowych oraz nowej perspektywy unijnej. Dlatego też zostały zwiększone nakłady na dokumentację przyszłościową.
(…) Wydatki bieżące w wielu pozycjach wykazują wartości niższe niż wykonywane w latach poprzednich. Deficyt budżetu ukształtował się na poziomie 37 mln 508 tys. zł.
Projekt budżetu uzyskał pozytywne opinie wszystkich Komisji. Regionalna Izba Obrachunkowa wydała pozytywne opinie zarówno do projektu budżetu jak i do źródeł sfinansowania deficytu oraz Wieloletniej Prognozy Finansowej. (…)
W załączeniu autopoprawka wraz z listą zadań wybranych przez mieszkańców do realizacji w ramach budżetu obywatelskiego oraz w ramach inicjatywy lokalnej.
W załączeniu również budżet miasta na 2021 r. oraz Wieloletnia Prognoza Finansowa – po autopoprawce.