Materiał siewny, czyli nasiona przeznaczone do siewu mogą pochodzić od zewnętrznego i profesjonalnego dostawcy lub zostać przygotowane we własnym zakresie w gospodarstwie. Niezależnie od pochodzenia materiału siewnego powinien być on zaprawiony. Tylko takie działanie umożliwi ochronę uprawy przede wszystkim na etapie kiełkowania i wschodów. Zaprawianie zabezpiecza między innymi zboża przed chorobami, które nie mogą być zwalczane podczas ich wegetacji.
Czym są zaprawy nasienne?
Zaprawy nasienne to środki ochrony roślin zawierające substancje czynne o działaniu grzybobójczym z reguły analogiczne jak dostępne są w fungicydach aplikowanych nalistnie. W większości przypadków występują w formie FS, czyli płynnego koncentratu do zaprawiania nasion. Rzadziej zaprawy występują w postaci stałej np. WS — proszku do zaprawiania na sucho lub przygotowania zawiesiny wodnej.
W czasie procesu rejestracyjnego została określona skuteczność danej zaprawy na choroby występujące o konkretnym gatunku rośliny uprawnej. Zaprawy mogą zabezpieczać przed szerokim spektrum chorób przenoszonych z materiałem siewnym oraz tych powodowanych przez grzyby patogeniczne obecne w glebie.
Przed jakimi chorobami zabezpieczają zaprawy nasienne
Zaprawa nasienna powinna zabezpieczać uprawy w okresie kiełkowania i wchodów przed zgorzelą siewek. Jest to choroba występująca powszechnie we wszystkich gatunkach roślin uprawnych. Jest powodowana przez grzyby patogeniczne z rodzaju Fusarium, które występują powszechnie w glebie. Zgorzel siewek może powodować zamieranie siewek, co obniża obsadę roślin. Rośliny porażone rosną wolniej i są gorszej kondycji, co prowadzi do niewyrównania łanu. Grzyby z rodzaju Fusarium są również sprawcami innych chorób występujących w okresie wegetacji np. fuzariozy kłosów i fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni.
Materiał siewny zbóż ozimych powinien być zaprawiony zaprawą bardzo dobrze zabezpieczającą przed pleśnią śniegową. Jest to choroba, która rozwija się, gdy pod zalegającą okrywą śnieżną jest dodatnia temperatura i ograniczona dostępność powietrza. Objawy widoczne są postaci obumarłych liści i pędów, na których widoczna jest jasna grzybnia. Choroba może prowadzić do zamierania całych roślin lub silnego spadku ich kondycji. Porażone rośliny uprawne są również bardziej narażone na infekcję innymi grzybami patogenicznymi.
Zaprawianie zabezpiecza także przed chorobami widocznymi dopiero w okresie po kwitnieniu. Do najważniejszych chorób występujących w tym okresie, a zwalczanych przez właściwe zaprawianie materiału siewnego należy zaliczyć:
- Głownie pylącą pszenicy
- Śnieć cuchnącą pszenicy
- Śnieć gładką pszenicy
- Śnieć karłową pszenicy
- Głownia źdźbłowa żyta
- Głownia pyląca jęczmienia
- Głownia zwarta jęczmienia
- Pasiastość liści jęczmienia
- Głownia pyląca owsa
- Głownia zwarta owsa
Występowanie powyższych chorób ogranicza poziom plonowania, a obecność niektórych z nich w dużym nasileniu np. śnieci cuchnącej pszenicy, uniemożliwia wykorzystania ziarna do celów konsumpcyjnych oraz paszowych. Co ważne choroby rozsiewają się na plantacji i porażają inne ziarniaki. Jeżeli zostaną wykorzystane jako materiał siewny bez odpowiedniego zabezpieczenia w postaci zaprawy, to będą źródłem choroby na plantacji w kolejnym sezonie wegetacyjnym.
Na czym polega zaprawianie materiału siewnego
Zaprawianie powinno być podstawowym zabiegiem, który wykonywany jest zawsze przed siewem nasion. Tylko zaprawione nasiona mogą rozpocząć niezakłócony wzrost i realizację potencjału plonowania danego gatunku. Niestety w praktyce rolniczej zabieg ten jest przez niektórych Rolników pomijany, co jest niewątpliwym błędem popełnianym już na starcie sezonu wegetacyjnego.
Zaprawianie w profesjonalnie przygotowanych gospodarstwach i centralach nasiennych przeprowadzane jest z wykorzystaniem odpowiednich urządzeń — zaprawiarek. Z kolei w gospodarstwach nieprzygotowanych do tego procesu zaprawianie może być wykonywane w urządzeniach nieprzeznaczonych do tego typu działań np. w betoniarce.
Celem procesu zaprawiania jest równomierne i dokładne porycie materiału siewnego zaprawą. Wówczas w pełni wykorzystany jest potencjał użytego produktu do ochrony grzybobójczej.
Materiał siewny przeznaczony do zaprawiania powinien być bardzo dobrze doczyszczony, ponieważ wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia obniżają dokładność i jakość pokrycia nasion zbóż przeznaczony do siewu przez zaprawę.
Wybór zaprawy nasiennej
W przypadku zaprawiania bardzo ważny jest wybór zaprawy, która zabezpiecza dany gatunek przed najważniejszymi chorobami. Dodatkowo substancja czynna zawarta w zaprawie może ograniczać występowanie chorób liści na początkowym etapie wzrostu. Jednak klasyczna zaprawa nie zastąpi zabiegu środkami grzybobójczymi.
Kwalifikowany materiał siewny
Kwalifikowany materiał siewny, taki jak prezentowany tu: https://osadkowski.pl/material-siewny--c-001095, przygotowany jest przez profesjonalnych producentów nasion do siewu i jest zaprawiony z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych. Zaprawy nasienne wykorzystywane na etapie produkcji materiału siewnego, są często wieloskładnikowe i umożliwiają wielokierunkową ochronę przed chorobami. Dlatego też materiał siewny do sprawdzonych dostawców jest coraz częściej wybierany przez Rolników.
