Jak mogła wyglądać Częstochowa — projekty kamienic sprzed 1914 roku

W centrum miasta pojawi się wystawa, która zaprasza do wyobraźni: Muzeum Częstochowskie zabiera widzów w podróż po planach fasad i niewykonanych detalach architektonicznych. W Galerii Dobrej Sztuki zobaczyć można szkice, które pokazują alternatywne oblicza alei Najświętszej Maryi Panny i ulic wokół Jasnej Góry.

• Wystawa Nieznana Częstochowa odsłania, jak mogły zmienić się ulice miasta
• Archiwalne rysunki pokazują etapy budowy, nadbudowy i niedoszłe dekoracje fasad
• Pokazuje, co zniknęło i na co warto teraz spojrzeć uważniej

Wystawa Nieznana Częstochowa odsłania, jak mogły zmienić się ulice miasta

Muzeum Częstochowskie eksponuje serię projektów technicznych pochodzących ze zbiorów Archiwum Państwowego w Łodzi, wykonanych w latach 1887–1914. Ekspozycja układa się w rodzaj spaceru po mieście: od Starego Miasta, przez aleję Najświętszej Maryi Panny, aż po okolice Jasnej Góry — mapy i plany prowadzą oglądającego jak przewodnik. Wstęp na otwarcie jest bezpłatny — wstęp wolny, wstęp wolny.

Archiwalne rysunki pokazują etapy budowy, nadbudowy i niedoszłe dekoracje fasad

Na planszach widać, że zabudowa często powstawała etapami: najpierw oficyna, potem skrzydło frontowe, niekiedy planowano nadbudowy, które nie zostały zrealizowane. Wśród materiałów znajdą się także dwa plany miasta, w tym dotąd niepokazywany plan z 1877 roku, które wprowadzają w ówczesne problemy urbanistyczne. W rysunkach pojawiają się motywy neostylowe — od gotyku po klasycyzm — a także wczesnomodernistyczne akcenty.

Pokazuje, co zniknęło i na co warto teraz spojrzeć uważniej

Wielu projektów dziś już nie rozpoznać bez porównania z planami: zaprojektowana dekoracja kamienicy przy ul. Krakowskiej 8, czterokondygnacyjne wizje przy alei NMP 39/41 kontrastujące z niższą zabudową pod numerami 36/38 i 40/42, czy skończona tylko w połowie fasada przy al. Kościuszki 18/20 — to przykłady, które pokażą, jak bardzo miasto mogło wyglądać inaczej. Ekspozycja ma uwrażliwić na wartość detalu i przypomnieć o budynkach, które nie przetrwały.

Wernisaż odbędzie się w Galerii Dobrej Sztuki (al. NMP 47) w dniu 7 listopada 2025 roku o godzinie 18:00; ekspozycja potrwa do 8 lutego 2026 roku. Wstęp na otwarcie jest bezpłatny — wstęp wolny, wstęp wolny. Olgę Desperak podpisano jako kuratorkę wystawy. 🏛️🗺️

na podstawie: Muzeum Częstochowa.