44 miasta - w tym Częstochowa - przygotowujące miejskie plany adaptacji do zmian klimatu już wybrały działania adaptacyjne, w ramach ostatnich warsztatów realizowanych w projekcie „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców”.
Prace nad Miejskimi Planami Adaptacji (MPA) zbliżają się do finału, którym będzie opracowanie dokumentu strategicznego dla każdego miasta, partnera projektu Ministerstwa Środowiska „Wczujmy się w klimat”. Zakończyła się trzecia tura warsztatów, które poświęcone były wypracowaniu działań adaptacyjnych. W warsztatach oprócz członków Zespołów Miejskich oraz przedstawicieli władz miast i jednostek powiązanych, uczestniczyli przedstawiciele lokalnych społeczności.
Działania adaptacyjne mają pomóc w ograniczeniu negatywnych skutków m.in. takich zagrożeń jak: intensywne opady deszczu, burze i wiatry, powodzie (miejskie i od strony rzek), wysokie temperatury, fale upałów oraz zanieczyszczenie powietrza. Są to zagrożenia, które najbardziej dotykają infrastrukturę miast i jego mieszkańców.
Na podstawie dotychczas prowadzonych analiz, eksperci oraz specjaliści z urzędów miast przygotowali propozycje działań adaptacyjnych, z których utworzono zestawy tzw. opcje adaptacji. Uczestnicy warsztatów organizowanych w 44 biorących udział w projekcie miastach, dokonali weryfikacji zaprezentowanych przez Zespoły Miejskie oraz Zespoły Ekspertów propozycji list działań adaptacyjnych. Opcje adaptacji uzgodnione na warsztatach są poddawane analizie wielokryterialnej.
- Działania w kwestii zapobiegania, a także dostosowania się do zmieniających się warunków klimatyczny, wymaga współpracy administracji państwowej, samorządowej, przedsiębiorstw i mieszkańców - mówi o potrzebie działań adaptacyjnych w miastach dr inż. Krystian Szczepański, Dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego, lidera konsorcjum realizującego Projekt.
Niektóre miasta, jak np. Łódź, Kraków, Bydgoszcz, Katowice, Gdańsk, już dzisiaj mogą się poszczycić wieloma inicjatywami, których wspólnym mianownikiem jest szeroko rozumiana jakość życia w mieście oraz wdrażanie rozwiązań uwzględniających przystosowanie do zmieniających się warunków klimatycznych.
W Łodzi działania adaptacyjne powinny dotyczyć ochrony zdrowia i bezpieczeństwa mieszkańców, gospodarki wodnej, transportu i zabudowy mieszkaniowej o wysokiej intensywności czyli sektorów miasta o największej wrażliwości na zmieniające się warunki klimatyczne. Wśród zaproponowanych działań adaptacyjnych znalazły się m.in. racjonalizacja zużycia energii poprzez termomodernizację obiektów publicznych, dalsze wprowadzanie elementów błękitno-zielonej infrastruktury, transport niskoemisyjny czy dbałość o ochronę korytarzy przewietrzania miasta.
W Szczecinie dostrzeżono potrzebę rozszerzenia zakresu niektórych projektów, które znajdują się w dokumentach miejskich i mają charakter adaptacyjny. Ich realizacja pozwoli lepiej przygotować miasto na wystąpienie ekstremalnych zdarzeń pogodowych, jakimi są fale upałów, wzrost liczby dni gorących, miejska wyspa ciepła, silne wiatry i burze, a także gwałtowne powodzie i powodzie sztormowe. Zaproponowane działania dotyczyły m.in. opracowania wytycznych planistycznych/urbanistycznych do kształtowania przestrzeni publicznej i obejmujących mieszkaniowe zasoby komunalne, budowy i rozwoju systemu błękitnej i zielonej infrastruktury, budowy systemu informacji o zagrożeniach w przestrzeni publicznej oraz budowy systemu dla zapewnienia ochrony zdrowia.
Z analiz przeprowadzonych w Bielsku-Białej, wynika, że miasto musi się lepiej przygotować na występowanie deszczy nawalnych i burz, których skutkiem mogą być powodzie, zarówno od strony rzeki, jak i nagłe powodzie miejskie. Podczas wyboru działań adaptacyjnych szczególną uwagę zwrócono na optymalizację gospodarowania wodami opadowymi, oraz na ograniczenie powierzchni zabudowanych.
W Olsztynie, jedne z najbardziej istotnych działań adaptacyjnych służą ochronie dziedzictwa kulturowego
i wykorzystaniu szans, jakie zmiany klimatu dają turystyce. Opracowano mapy ryzyka, które wskazały na potrzebę podjęcia działań adaptacyjnych związanych z powodziami i podtopieniami. Uznano, że przy wdrażaniu działań adaptacyjnych, kluczowe będzie odpowiednie planowanie przestrzenne oparte o rzetelne i wiarygodne informacje oraz edukacja.
Na warsztatach, które odbyły się w 16 miastach województwa śląskiego podkreślano konieczność, stworzenia w ramach Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii sieci współpracy do wdrażania działań adaptacyjnych. Ułatwi to m.in. wprowadzanie rozwiązań błękitno-zielonej infrastruktury, budowę systemu ścieżek rowerowych, przekazu informacji o zagrożeniach np. w środkach komunikacji publicznej czy działania edukacyjne.
- W ramach realizacji Projektu MPA przeprowadzono w sumie 132 warsztaty. Spełniły one założenia projektowe. Były miejscem na otwartą dyskusję, wymianę doświadczeń i poznanie sugestii mieszkańców dotyczących działań zwiększających bezpieczeństwo i komfort życia w mieście w warunkach zmieniającego się klimatu. Udział kluczowych interesariuszy w warsztatach umożliwił pozyskanie informacji na temat specyfiki miasta, jego wyzwań, oczekiwań mieszkańców oraz możliwych opcji adaptacji - podsumowuje dotychczasową realizację, Barbara Rajkowska, kierownik Projektu. - Przed nami opracowanie dokumentu strategicznego – Miejskiego Planu Adaptacji do zmian klimatu, dla każdego z miast biorących udział w projekcie.
Informacja o projekcie
Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańcówto projekt Ministerstwa Środowiska, którego głównym celem jest ocena wrażliwości i podatności na zmiany klimatu każdego z 44 polskich miast partnerskich i zaplanowanie działań adaptacyjnych, adekwatnych do zidentyfikowanych zagrożeń. Zmiany klimatyczne są nie tylko problemem globalnym, ale coraz bardziej stają się także „palącym” problemem lokalnym.
Ze względu na swoją skalę jest to jedyna inicjatywa w Europie, w której ministerstwo wspiera lokalne władze i administrację, koordynując i wspólnie wypracowując rozwiązania przystosowawcze do skutków zmian klimatu dla tak dużej liczby jednostek lokalnych.
Miejskie Plany Adaptacji (MPA) powstaną do końca 2018 r. Ich wdrożenie poprawi bezpieczeństwo i jakość życia mieszkańców. Ministerstwo Środowiska wspiera lokalne samorządy koordynując i wspólnie wypracowując rozwiązania przystosowawcze do skutków zmian klimatu.
Wykonawcy projektu to wiodące podmioty działające w sektorze ochrony środowiska. Konsorcjum składa się z: Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego (lider), Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowego Instytutu Badawczego, Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych oraz firmy konsultingowo-inżynierskiej Arcadis. Inicjatywa jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz ze środków budżetu państwa.
Informacje o miastach i postępach prac dostępne są na stronie internetowej projektu www.44mpa.pl
Zapraszamy na profile społecznościowe projektu:
- www.facebook.com/44mpaPL
- www.twitter.com/44mpaPL
Informacja Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego
