1 mld 320 mln zł to zaplanowane w projekcie przyszłorocznewydatki Miasta Częstochowy, z czego 20% mają stanowić inwestycje. 53% budżetu to wydatki na oświatę i wychowanie oraz pomoc społeczną. Ma być nadal dużo programów dedykowanych bezpośrednio mieszkańcom oraz więcej zadań proekologicznych. Podatki i opłaty lokalne pozostają na tegorocznym poziomie.   

Projekt budżetu na 2018 r. został zaprezentowany przez prezydenta Krzysztofa Matyjaszczyka w czasie sesji Rady Miasta Częstochowy 16 listopada.

Zgodnie z ustawowym obowiązkiem przypadającym na datę 15 listopada, już 13 listopada prezydent Częstochowy przedłożył Radzie Miasta oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej  projekt budżetu na rok 2018 wraz z projektem Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2018-2033.

ZAŁOŻENIA I WSKAŹNIKI BUDŻETU 2018

Przedłożony projekt budżetu był konstruowany głównie w oparciu o potrzeby mieszkańców oraz z ich udziałem.

W projekcie budżetu zostały uwzględnione kluczowe miejskie zadania ze szczególnym uwzględnieniem projektów proinwestycyjnych i prorozwojowych.

Zgodnie z założeniami projektu budżetu na 2018 r. finanse miasta mają być nadal stabilne z ogólnym zadłużeniem nie przekraczającym 39% rocznych dochodów miasta (dopuszczalny poziom to 60%).

Dochody miasta planowane są na 1 mld 264 mln zł, a wydatki na 1 mld 320 mln zł. Deficyt będzie pokryty dzięki transzy kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Zaplanowane wydatki majątkowe (inwestycyjne) Częstochowy w 2018 roku to kwota ponad 262 mln zł. Stanowią one prawie 20% wydatków ogółem i są planowane na wyższym poziomie niż miało to miejsce np. w planie tegorocznego budżetu.

Projekt budżetu na 2018 r. był konstruowany  w oparciu o następujące reguły:

•  dochody zostały przyjęte na poziomie realnym do uzyskania z uwzględnieniem podjętych uchwał w sprawie zwolnień od podatku od nieruchomości.

• założenie stałego monitorowania dochodów i wydatków bieżących budżetu miasta, w celu utrzymania na prawidłowym poziomie  wyniku operacyjnego,

• zachowanie prorozwojowej polityki miasta w perspektywie długookresowej przy zachowaniu ograniczeń reguł fiskalnych wynikających z ustawy o finansach publicznych;

•  zapewnienie stabilności finansowej miasta przez odpowiednią kontrolę deficytu i poziomu długu przy jednoczesnym utrzymaniu zdolności do zaciągania, obsługi i spłaty zadłużenia

• efektywne wykorzystanie majątku będącego w zasobie gminy celem zwiększenia dochodów z tytułu gospodarowania tym majątkiem;

• przeznaczanie dochodów ze sprzedaży majątku wyłącznie na inwestycje;

• wydatki bieżące niższe od planowanych dochodów bieżących;

• kontynuacja działań zmierzających do optymalizacji kosztów;

• maksymalnie wysoka dodatnia różnica pomiędzy dochodami bieżącymi, a wydatkami bieżącymi;

• zabezpieczenie kwot na spłatę i obsługę długu wynikającego z wcześniej zaciągniętych zobowiązań;

•  zapewnienie wkładu własnego do projektów wykorzystujących zewnętrzne źródła finansowania.

Kształt przyszłorocznego budżetu determinują makroekonomiczne uwarunkowania, a głównie wskaźniki inflacji i Produktu Krajowego Brutto. Zgodnie z projektem budżetu państwa do konstruowania budżetu przyjęto inflację na poziomie 2,3%, a PKB na  poziomie 3,8%.

PLANOWANE DOCHODY

Strona dochodowa budżetu na rok 2018 została skalkulowana w oparciu o:

—    - aktualną bazę podatkową i uchwały podatkowe utrzymujące podatki na poziomie 2017 roku,

—  - informacje otrzymane z Ministerstwa Finansów dotyczące planowanych dla Miasta kwot udziałów w PIT oraz subwencji ogólnej,

—  - informacje uzyskane ze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego o planowanych kwotach dotacji celowych na realizację zadań z zakresu administracji rządowej oraz na dofinansowanie zadań własnych;

—   - wykonanie dochodów w latach 2015 i 2016 oraz przewidywane wykonanie w 2017 r.;


W projekcie budżetu na 2018 rok planuje się dochody ogółem w wysokości 1 mld 264 mln zł, w tym dochody bieżące 1 mld 127 mln zł, oraz dochody majątkowe 136 mln 501 tys. zł.

W zaplanowanych dochodach dochody własne stanowią 49,4%, subwencje 23,4 %, a dotacje celowe 27,2%.

Na wielkość strony dochodowej budżetu naszego miasta bardzo istotny wpływ mają dochody ustalane przez stronę rządową, na wysokość których Miasto nie ma bezpośredniego wpływu. Są to takie źródła jak subwencje, udziały w podatkach oraz dotacje celowe stanowiące 65% wszystkich dochodów budżetu.

Wysokość  subwencji określił dla naszego budżetu Minister Finansów i Rozwoju w wysokości 295 mln 729 tys. zł. W porównaniu do roku 2017 (plan wg uchwały budżetowej) subwencje maja wzrosnąć o 4 mln zł tj. o 1,4%.

Wielkość dotacji określona przez Wojewodę na 2018 r. oraz z porozumień to kwota 223 mln 30 tys. zł. Planowane dotacje unijne wynoszą 121 mln 480 tys. zł. Dotacje zaplanowane przez Wojewodę w porównaniu do uchwały budżetowej na rok 2017 wzrastają o 19 mln 525 tys. zł, tj. o 9,6%.

Pozostałe źródła dochodów to kwota 624 mln 254 tys. zł, z czego udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych i osób prawnych stanowią kwotę 304 mln 246 tys. zł i wzrastają w stosunku do uchwały budżetowej o 21 mln 609 tys. zł, tj. o 7,6%, dochody z podatków i opłat to kwota 223 mln 827 tys. zł, natomiast  dochody pozyskiwane z majątku to kwota 10 mln 719 tys. zł.

Istotny wpływ na kształt dochodów własnych mają podatki i opłaty lokalne (podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych, opłata targowa). Z uwagi na pozostawienie tych stawek podatkowych na poziomie roku 2017, nie zaplanowano wzrostu w tym źródle dochodów.

PLANOWANE WYDATKI

Wydatki budżetu miasta wytyczone przez możliwości strony dochodowej ustalono na poziomie 1 mld 320 mln zł, z tego wydatki bieżące to 1 mld 58 mln zł, a wydatki majątkowe 262 mln zł.

Najwyższa kwota - 685 mln 488 tys. zł - w wydatkach bieżących dotyczy realizacji statutowych zadań wszystkich jednostek budżetowych miasta.

Kolejna pozycja wydatków bieżących to dotacje na zadania bieżące w wysokości 143 mln 813 tys. zł.

Najwyższe kwotowo wydatki budżetu przeznaczone mają być na:

- oświatę i wychowanie – 414 mln 142 tys. zł, co stanowi 31,4% całego budżetu,
- pomoc społeczną  - 284 mln 914 tys. zł, co stanowi 21,6% całego budżetu,
- transport i łączność – 211 mln 672 tys. zł, co stanowi 16% całego budżetu,
- gospodarkę komunalną i ochronę środowiska –122 mln 254 tys. zł, co stanowi 9,2% całego budżetu.

WYDATKI NA INWESTYCJE

Wydatki majątkowe zostały na rok 2018 zaplanowane z uwzględnieniem:
- kontynuacji zadań rozpoczętych,
- uzyskanego oraz planowanego do uzyskania dofinansowania zadań inwestycyjnych środkami bezzwrotnymi,
- zadań możliwych do sfinansowania kredytem pozyskanym w Europejskim Banku Inwestycyjnym,
- zwiększonego w porównaniu do lat ubiegłych udziału wydatków majątkowych w wydatkach ogółem,
- oczekiwań  mieszkańców na realizację inwestycji w ramach budżetu obywatelskiego.

Źródłami finansowania przyszłorocznych inwestycji będą:

- środki własne oraz bezzwrotne i źródła zewnętrzne  - 198 mln 254 tys. zł, tj. 75,6%,
- kredyt EBI – 64 mln zł tj. 24,4%,

Do projektu budżetu na rok 2018 przyjęto realizację 60 zadań inwestycyjnych.

Główne kierunki wydatków majątkowych to:

- transport i łączność –  na te wydatki planuje się przeznaczyć 130 mln 522 tys. zł, tj. 49,8% wydatków majątkowych,
- gospodarka komunalna i ochrona środowiska – 51 mln 741 tys. zł tj. 19,7% wydatków majątkowych,
- oświata i wychowanie – 33 mln 448 tys. zł tj. 12,8 % wydatków majątkowych,
- kultura fizyczna – 17 mln 730 tys. zł tj. 6,8 % wydatków majątkowych,
-  gospodarka mieszkaniowa – 8 mln zł tj. 3% wydatków majątkowych,

Do najwyższych kwotowo inwestycji zaplanowanych w przyszłorocznym budżecie należy:

-  budowa węzłów przesiadkowych na terenie miasta Częstochowy – 43 mln 187 tys. zł;
-  termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej w Częstochowie – 24 mln 50 tys. zł;
-  odwodnienie dzielnicy Grabówka w Częstochowie – 22 mln 278 tys. zł;
-  program budowy i przebudowy ulic oraz dróg lokalnych – 18 mln 718 tys. zł;
-  rozbudowa DK-46 - ulicy Głównej i ulicy Przejazdowej wraz z budową obejścia ul. św. Barbary do ul. Pułaskiego w Częstochowie – 16 mln 446 tys. zł;
-  budowa kompleksu sportowo - rekreacyjnego – Park wodny – 14 mln 620 tys. zł;
-  przebudowa alei Wojska Polskiego - DK 1 w Częstochowie – 13 mln 325 tys. zł;
-  odwodnienie dzielnicy Kiedrzyn w Częstochowie – 9 mln 629 tys. zł;
- budowa przedłużenia alei Bohaterów Monte Cassino do ul. Dźbowskiej oraz rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 908 (ul. Dźbowska, Powstańców Warszawy, Gościnna) – 9 mln 323 tys. zł;
- rewitalizacja Parku Lisiniec w Częstochowie – 9 mln zł;
- budowa budynków mieszkalnych wielorodzinnych – 5 mln  500 tys. zł;
- termomodernizacja pływalni krytej przy alei Niepodległości 20/22 w Częstochowie – 4 mln 330 tys. zł;
- budowa zadaszenia sztucznego lodowiska przy ul. Boya-Żeleńskiego wraz z elementami placu zabaw – 4 mln zł.

Wydatki majątkowe planowane na rok 2018 ukierunkowane są na:

- absorpcję środków unijnych  - zadań współfinansowanych środkami unijnymi - zaplanowano na kwotę 148 mln 252 tys. zł,
- inwestycje ogólnomiejskie - w kwocie 50 mln 672 tys. zł, do których należy zaliczyć m.in. budowę budynków mieszkalnych wielorodzinnych, modernizację mostów, budowę drogi do terenów inwestycyjnych Skorki, budowę kompleksu sportowo rekreacyjnego, realizację miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, nabycie nieruchomości pod infrastrukturę drogową, dostosowanie sygnalizacji świetlnych do nowych wymogów prawnych, inwestycje służące zapewnieniu bezpieczeństwa dla mieszkańców;
- rozwój dzielnic – 29 mln 192 tys. zł (modernizacja szkół, budowa boisk, likwidacja barier architektonicznych, modernizacja obiektów użyteczności publicznej, program budowy i przebudowy ulic i dróg lokalnych);
- działania proekologiczne w kwocie 15 mln 330 tys. zł; zadania z tego zakresu to głównie program „Zielone Miasto”, rewitalizacja Parku „Lisiniec”, program budowy kanalizacji sanitarnej, program poprawy infrastruktury rodzinnych ogrodów działkowych.

Ogółem na wydatki majątkowe w roku 2018 planuje się przeznaczyć kwotę 262 mln zł. Stanowi to 20% wydatków ogółem. Zaplanowanie na takim poziomie wydatków majątkowych zapewnia dalszy rozwój naszego miasta, a ich dywersyfikacja gwarantuje równomierny rozwój przestrzenny.

PROGRAMY NA RZECZ MIESZKAŃCÓW

Rok 2018 to rok kontynuacji wszystkich programów świadczonych na rzecz mieszkańców. W budżecie przewiduje się nakłady związane z ochroną zdrowia, pomocą społeczną, sportem, rekreacją, kulturą i sztuką.

W projekcie zabezpieczone są środki na programy zdrowotne, w tym m.in.:

- szczepienia ochronne dzieci – 126 tys. zł;
- szczepienia ochronne przeciw grypie – 190 tys. zł;
- badania wad postawy  u dzieci -  170 tys. zł;
- badania przesiewowe słuchu u dzieci– 133 tys. zł;
- profilaktyka zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego ( HPV) – 220 tys. zł;
- profilaktyka chorób alergologicznych i astmy dla dzieci – 87 tys. zł;
- dofinansowanie zabiegu in vitro – 156 tys. zł;
- zapobieganie rakowi jajników, piersi i prostaty (BRCA1) – 80 tys. zł;
- program profilaktyki stomatologicznej  dla uczniów szkół podstawowych – 80 tys. zł.

Są również środki na przygotowanie rodziców do przyjścia na świat ich potomków. Nadal będzie funkcjonowała szkoła rodzenia przy Miejskim Szpitalu Zespolonym. Miasto będzie też wspierać edukację laktacyjną poprzez nowy program „Akademia Naturalnego Karmienia”. Na to zadanie przewiduje się przeznaczyć 20 tys. zł.
W projekcie budżetu przewidziane są środki na dofinansowanie rodzicom pobytu ich pociech w żłobkach niepublicznych i klubach dziecięcych. Na ten cel w budżecie zarezerwowane są środki w wysokości 230 tys. zł. Niezależnie od tego  naszymi małymi mieszkańcami będzie opiekował się Żłobek Miejski „Reksio”. Budżet tej placówki to 2 mln 223 tys. zł.
W przyszłorocznym budżecie znalazły się  również  programy zdrowotne i zadania dedykowane seniorom (z kwotą w wysokości 462 tys. zł).
W projekcie budżetu na rok 2018 ujęte są środki dla osób potrzebujących wsparcia, mających trudne warunki życia, nie radzących sobie z problemami. Na to zadanie z zakresu szeroko rozumianej pomocy społecznej w budżecie przewidziano kwotę 285 mln zł.
Proekologia to nie tylko wymienione wcześniej nakłady inwestycyjne, ale również znaczący, bo aż czterokrotny wzrost wydatków na zadania związane z utrzymaniem zieleni miejskiej.
Na ten cel przewidziano w budżecie  4 mln 683 tys. zł. Ogółem na działania proekologiczne zaplanowano sumę 26 mln 842 tys. zł.
Bardzo ważną dziedziną życia jest kultura fizyczna i sport. W ramach tych zadań przewidziano wspieranie między innymi:
- szkoleń sportowych dzieci i młodzieży, a także osób niepełnosprawnych,
- działalności dzielnicowych ośrodków sportu szkolnego,
- organizacji i udziału w zawodach sportowych.
Ogółem na zadania z zakresu kultury fizycznej zabezpieczono na 2018 rok środki w wysokości 14 mln 250 tys. zł.

Wszystkie zadania zapisane w projekcie przyszłorocznego budżetuwraz z źródłami ich finansowania są przedstawione na 266 stronach planu budżetowego (dokument w załączeniu).


PROJEKT BUDŻETU SYNTETYCZNIE

Syntetycznie bilans budżetu miasta na rok 2018:

dochody ogółem 1 mld 264 mln zł, z tego:

  • dochody bieżące 1 mld 128 mln tys. zł,
  • dochody majątkowe 136 mln zł

wydatki ogółem 1 mld 320 mln zł, z tego:

  • wydatki bieżące 1 mld 58 mln zł
  • wydatki majątkowe 262 mln zł,

planowany deficyt – 55 mln zł.

Zaproponowany budżet przewiduje:
- wskaźnik udziału inwestycji w wydatkach ogółem na poziomie 20%,
- wysoki wskaźnik  finansowania inwestycji dochodami własnymi i bezzwrotnymi środkami zewnętrznymi – 75,6%,
- zapewnienie finansowania wszystkich wydatków bieżących dochodami bieżącymi,
- nadwyżkę operacyjną na poziomie umożliwiającym sfinansowanie części zadań inwestycyjnych oraz spłaty wcześniej zaciągniętego długu i jego obsługę,
- kształtowanie się wskaźników zadłużenia na niskim poziomie; liczone metodą starej ustawy o finansach publicznych wynoszą odpowiednio 4,9% i 38,6% i są znacznie poniżej ustawowych 15% i 60%,
- pokrycie deficytu niskooprocentowanym kredytem pozyskanym w Europejskim Banku Inwestycyjnym,
- wysoki poziom finansowania  realizowanych dla mieszkańców miasta programów bieżących i inwestycyjnych,
- bardzo istotny wzrost wydatków majątkowych w stosunku do uchwalonych na rok 2017,
- niski wzrost zadłużenia wynoszący zaledwie 5,4% w stosunku do zadłużenia na koniec 2017 roku,
- dynamiczny wzrost budżetu przewidzianego na realizacje zadań w ramach budżetu obywatelskiego.

Projekt budżetu na rok 2018, w ocenie władz miasta i jego służb finansowych, bierze pod uwagę realne możliwości jego realizacji, a jednocześnieograniczenia ustawowe. Obecnie będą trwały dalsze procedury budżetowe, wraz ze składaniem wniosków i propozycjido projektu przez częstochowskich radnych.

W załączeniu prezentacja dotycząca projektu budżetu oraz projekt budżetu na 2018 r.